Diabetes: voedingsadvies en -driehoek
Wanneer spreek je van 'gezonde voeding'?
Een gezonde voeding is evenwichtig, gevarieerd en gebaseerd op de voedingsdriehoek. Er gaat extra aandacht uit naar koolhydraten, vetten en voedingsvezels.
Algemene adviezen
- Beperk je inname van verzadigde vetten, deze verhogen het risico op hart- en vaatziekten. Verzadigde vetten komen voor in o.a. vlees, volle melkproducten, boter, kaas, palm- en kokosolie.
- Kies voor vezelrijke producten waaronder volkoren graanproducten, aardappelen, groenten, fruit en peulvruchten. Voedingsvezels zorgen voor een verzadigd gevoel en verbeteren de darmwerking. Oplosbare voedingsvezels (o.a. in groenten, fruit en peulvruchten) zorgen bovendien voor een vertraagde opname van suiker, met een tragere stijging van de bloedsuikerspiegel tot gevolg.
De energie-inname is eveneens belangrijk om je gewicht onder controle te houden. Begeleiding door een diëtist kan je helpen om een gezond voedingspatroon na te streven en je gewicht onder controle te houden.
Wat met zoetstoffen?
Suiker kan je beperkt en met mate gebruiken, als je diabetes goed geregeld is en er geen sprake is van overgewicht/obesitas. Zoetstoffen kunnen een goede vervanger zijn om je suikerinname te verlagen en/of als onderdeel van de voedingsbehandeling bij overgewicht/obesitas.
Soorten zoetstoffen
Intensieve zoetstoffen
- Geen invloed op de bloedsuikerspiegel;
- zoetkracht veel hoger dan suiker;
- gebruikt voor de zoetkracht;
Bv. sucralose, aspartaam, stevia …
Extensieve zoetstoffen
- Verwaarloosbare invloed op bloedsuikerspiegel;
- polyolen en tagatose brengen wel energie aan;
- vooral gebruikt als bulkstof;
Bv. polyolen (bv. maltitol en sorbitol) en tagatose.
Koolhydraten tellen
Bij diabetes kan de behandeling bestaan uit insuline. Om te berekenen hoeveel insuline je moet inspuiten, moet je eerst de koolhydraten berekenen. De koolhydraten kan je aanduiden in grammen (g), koolhydraatporties (KH-porties) of ruilwaarden (KH-ruilwaarden). De ruilwaarden laten je toe om een inzicht te krijgen in de hoeveelheid koolhydraten in een voedingsmiddel.
Je kan op die manier gemakkelijker switchen tussen verschillende voedingsmiddelen.
Bv. 1 sneetje brood van 30 g = 1 aardappel van 70 g = 1 appel van 140 g. Bij de diagnose van diabetes type 1 en bij de overstap naar insuline bij diabetes type 2 leert het diabetesteam je om de koolhydraten juist te berekenen.
1 koolhydraatportie = +/- 12,5 g koolhydraten
Koolhydraatarme voeding, een goed idee?
Bij diabetes type 2 kan een koolhydraatarme voeding gevolgd worden, maar dit is geen standaardbehandeling. Bij het gebruik van insuline of medicatie die de insulineproductie stimuleert bestaat er een risico op een te lage bloedsuikerspiegel. Een goede medische begeleiding door een arts en diëtist is hierdoor noodzakelijk.
Wat kan een diëtist doen?
Een diëtist kan een dagschema op maat opstellen rekening houdend met je persoonlijke situatie, voorkeuren en wensen. Zie de diëtist als een coach die ondersteuning geeft om een gezonde leefstijl na te streven én te handhaven. Daarnaast behoren product- en etiketinformatie, het uitwerken van recepten … ook tot het takenpakket.
